สานต่อ"จอมป่า"
คอลัมน์ เดินหน้าชน
โดย ภาคภูมิ ป้องภัย
มูลนิธิสืบ นาคะเสถียร กำลังสาละวนอยู่กับการเขียนรายงานเพื่อขอทุนสนับสนุนโครงการจัดการพื้นที่คุ้มครองอย่างมีส่วนร่วม (Joint Management of Protected Areas) ในผืนป่าตะวันตก เนื่องจากเงินทุนของรัฐบาลเดนมาร์ก (Danida) จะหมดลงในปลายปีนี้ และไม่ต่อสัญญาให้
JOMPA หรือ "จอมป่า" สรุปสั้นๆ คือ โครงการสนับสนุนให้ชาวบ้านกับเจ้าหน้าที่รัฐพูดคุยทำความเข้าใจเพื่อการบรรลุข้อตกลงร่วมกันในการรักษาป่าไม้ด้วยกรรมวิธีต่างๆ ที่ไม่ขัดระเบียบและกฎหมาย
แน่นอนครับ บางโครงการจำเป็นต้องมีประจักษ์พยานสนับสนุนเหตุผลในการขอทุนเพื่อสานความต่อเนื่องไปอีกระยะหนึ่งจนกว่าเป้าหมายสัมฤทธิผลจึงจะถอนตัวออกมา
ด้วยเหตุนี้ ผมจึงมีโอกาสไปร่วมสังเกตการณ์โครงการจอมป่าเมื่อต้นเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ในฐานะ "คนกลาง" ตลอด 3 วัน 2 คืน ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออก
เห็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างชาวบ้าน 7 หมู่บ้านในป่า กับเจ้าหน้าที่ป่าไม้ เห็นความตั้งใจช่วยกันปฏิบัติตามข้อตกลงไม่รุกป่า ไม่จับกุม อยู่อย่างเคารพซึ่งกันและกันแล้ว พูดได้คำเดียวครับว่า เสียดายมากหากมูลนิธิสืบฯไม่สามารถหาทุนมาสานต่อโครงการนี้
จอมป่าในทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออกดำเนินไปได้ดีครับ นั่นเป็นเพราะคุณสมปอง ทองสีเข้ม หัวหน้าเขตฝั่งตะวันออก เห็นความสำคัญของโครงการและสนับสนุนอย่างเต็มที่ ในขณะที่บางพื้นที่อาจไม่แล่นฉิวเหมือนที่นี่ เนื่องจากหัวหน้าเขตบางคนยังเห็นต่างอยู่บ้าง บางเขตถนัดบู๊มากกว่าบุ๋น ถนัดจับกุมมากกว่าจับเข่าพูดคุย และบางเขตเพิ่งเปลี่ยนคนใหม่
เมื่อยังไม่บรรลุเป้าหมายในทุกพื้นที่ ผมขอเป็นอีกแรงเรียกร้องให้ภาครัฐและภาคเอกชนช่วยสนับสนุนทุนให้มูลนิธิสืบฯ ได้สานต่อโครงการออกไปอีกระยะหนึ่ง
รู้กันดีว่า "คน" ไม่ใช่ "เครื่องจักร" ที่กดปุ่มป้อนข้อมูลลงไปแล้วผลิตงานได้ทันที มันต้องใช้เวลา ใช้ศิลปะ ใช้ทั้งความอดทนในการทำงานร่วมกันระหว่างเจ้าหน้าที่มูลนิธิ ชาวบ้าน และเจ้าหน้าที่ป่าไม้ หลังจากได้ข้อตกลงร่วมกันแล้ว ยังต้องกำกับดูแลให้เป็นไปตามคำมั่นสัญญาอีกด้วย
ประการต่อมา โครงการนี้มีค่าใช้จ่ายมาก ทั้งเงินเดือนผู้ปฏิบัติงานภาคสนามรอบผืนป่าทิศตะวันตก เงินเดือนลูกจ้างชั่วคราว เงินทุนส่งเสริมอาชีพและการดำรงชีวิตของชาวบ้านให้อยู่ได้ตลอดปีโดยไม่ล่วงเกินพื้นที่ป่าตามข้อตกลง ซึ่งส่วนหลังนี้ไม่สามารถพึ่งพาส่วนราชการได้
ระหว่างนั่งคุยกับศศิน เฉลิมลาภ เลขาธิการมูลนิธิสืบฯ บนท้ายรถปิคอัพโฟร์วีลกลางป่าทุ่งใหญ่ ศศินเล่าว่า มูลนิธิเตรียมเสนอขอทุนสนับสนุนจากสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน และบริษัทใหญ่อีก 1-2 แห่ง ยังไม่รู้ว่าจะได้รับการสนับสนุนหรือไม่ แค่ไหน
ผมเสนอให้ขอความช่วยเหลือจากรัฐบาลบ้างก็ดี โดยเฉพาะลองติดต่อพูดคุยกับคุณหญิงสุพัตรา มาศดิตถ์ ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี ซึ่งคอเดียวกับองค์กรพัฒนาเอกชนอยู่แล้ว มีอะไรยิงตรงถึงผู้นำประเทศได้ทันที บางทีคุณหญิงอาจมีช่องทางช่วยประสานให้ได้
พูดก็พูดเถอะ รัฐบาลทุ่มเงินไปกับการพัฒนาเมืองหลวงไม่รู้เท่าไหร่ต่อเท่าไหร่ จะหาทางเจียดเงินไม่กี่ล้านบาทสนับสนุนอีกหนึ่งโครงการอนุรักษ์ป่าผืนใหญ่ฝั่งตะวันตก ซึ่งเป็นป่าต้นน้ำลำธารหล่อเลี้ยงชีวิตคนเมืองฟ้าอมรกว่า 5.7 ล้านคน ไม่ได้เชียวหรือ
ลำพังเจ้าหน้าที่ป่าไม้ และชาวกะเหรี่ยงเพียงหยิบมือคงไม่พอรักษาผืนป่าแห่งนี้ ถ้าไม่ได้การสนับสนุนทางอ้อมจากผู้เห็นคุณค่าของการอนุรักษ์ในภาครัฐและภาคเอกชน
หน้า 8
JOMPA หรือ "จอมป่า" สรุปสั้นๆ คือ โครงการสนับสนุนให้ชาวบ้านกับเจ้าหน้าที่รัฐพูดคุยทำความเข้าใจเพื่อการบรรลุข้อตกลงร่วมกันในการรักษาป่าไม้ด้วยกรรมวิธีต่างๆ ที่ไม่ขัดระเบียบและกฎหมาย
แน่นอนครับ บางโครงการจำเป็นต้องมีประจักษ์พยานสนับสนุนเหตุผลในการขอทุนเพื่อสานความต่อเนื่องไปอีกระยะหนึ่งจนกว่าเป้าหมายสัมฤทธิผลจึงจะถอนตัวออกมา
ด้วยเหตุนี้ ผมจึงมีโอกาสไปร่วมสังเกตการณ์โครงการจอมป่าเมื่อต้นเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ในฐานะ "คนกลาง" ตลอด 3 วัน 2 คืน ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออก
เห็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างชาวบ้าน 7 หมู่บ้านในป่า กับเจ้าหน้าที่ป่าไม้ เห็นความตั้งใจช่วยกันปฏิบัติตามข้อตกลงไม่รุกป่า ไม่จับกุม อยู่อย่างเคารพซึ่งกันและกันแล้ว พูดได้คำเดียวครับว่า เสียดายมากหากมูลนิธิสืบฯไม่สามารถหาทุนมาสานต่อโครงการนี้
จอมป่าในทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออกดำเนินไปได้ดีครับ นั่นเป็นเพราะคุณสมปอง ทองสีเข้ม หัวหน้าเขตฝั่งตะวันออก เห็นความสำคัญของโครงการและสนับสนุนอย่างเต็มที่ ในขณะที่บางพื้นที่อาจไม่แล่นฉิวเหมือนที่นี่ เนื่องจากหัวหน้าเขตบางคนยังเห็นต่างอยู่บ้าง บางเขตถนัดบู๊มากกว่าบุ๋น ถนัดจับกุมมากกว่าจับเข่าพูดคุย และบางเขตเพิ่งเปลี่ยนคนใหม่
เมื่อยังไม่บรรลุเป้าหมายในทุกพื้นที่ ผมขอเป็นอีกแรงเรียกร้องให้ภาครัฐและภาคเอกชนช่วยสนับสนุนทุนให้มูลนิธิสืบฯ ได้สานต่อโครงการออกไปอีกระยะหนึ่ง
รู้กันดีว่า "คน" ไม่ใช่ "เครื่องจักร" ที่กดปุ่มป้อนข้อมูลลงไปแล้วผลิตงานได้ทันที มันต้องใช้เวลา ใช้ศิลปะ ใช้ทั้งความอดทนในการทำงานร่วมกันระหว่างเจ้าหน้าที่มูลนิธิ ชาวบ้าน และเจ้าหน้าที่ป่าไม้ หลังจากได้ข้อตกลงร่วมกันแล้ว ยังต้องกำกับดูแลให้เป็นไปตามคำมั่นสัญญาอีกด้วย
ประการต่อมา โครงการนี้มีค่าใช้จ่ายมาก ทั้งเงินเดือนผู้ปฏิบัติงานภาคสนามรอบผืนป่าทิศตะวันตก เงินเดือนลูกจ้างชั่วคราว เงินทุนส่งเสริมอาชีพและการดำรงชีวิตของชาวบ้านให้อยู่ได้ตลอดปีโดยไม่ล่วงเกินพื้นที่ป่าตามข้อตกลง ซึ่งส่วนหลังนี้ไม่สามารถพึ่งพาส่วนราชการได้
ระหว่างนั่งคุยกับศศิน เฉลิมลาภ เลขาธิการมูลนิธิสืบฯ บนท้ายรถปิคอัพโฟร์วีลกลางป่าทุ่งใหญ่ ศศินเล่าว่า มูลนิธิเตรียมเสนอขอทุนสนับสนุนจากสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน และบริษัทใหญ่อีก 1-2 แห่ง ยังไม่รู้ว่าจะได้รับการสนับสนุนหรือไม่ แค่ไหน
ผมเสนอให้ขอความช่วยเหลือจากรัฐบาลบ้างก็ดี โดยเฉพาะลองติดต่อพูดคุยกับคุณหญิงสุพัตรา มาศดิตถ์ ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี ซึ่งคอเดียวกับองค์กรพัฒนาเอกชนอยู่แล้ว มีอะไรยิงตรงถึงผู้นำประเทศได้ทันที บางทีคุณหญิงอาจมีช่องทางช่วยประสานให้ได้
พูดก็พูดเถอะ รัฐบาลทุ่มเงินไปกับการพัฒนาเมืองหลวงไม่รู้เท่าไหร่ต่อเท่าไหร่ จะหาทางเจียดเงินไม่กี่ล้านบาทสนับสนุนอีกหนึ่งโครงการอนุรักษ์ป่าผืนใหญ่ฝั่งตะวันตก ซึ่งเป็นป่าต้นน้ำลำธารหล่อเลี้ยงชีวิตคนเมืองฟ้าอมรกว่า 5.7 ล้านคน ไม่ได้เชียวหรือ
ลำพังเจ้าหน้าที่ป่าไม้ และชาวกะเหรี่ยงเพียงหยิบมือคงไม่พอรักษาผืนป่าแห่งนี้ ถ้าไม่ได้การสนับสนุนทางอ้อมจากผู้เห็นคุณค่าของการอนุรักษ์ในภาครัฐและภาคเอกชน
หน้า 8
จาก
http://www.matichon.co.th/matichon/view_news.php?newsid=01act01280652§ionid=0130&day=2009-06-28| วันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2552 ปีที่ 32 ฉบับที่ 11432 มติชนรายวัน |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น